تورم مقابل حذف صفر پول می ایستد؟
سنج نیوز: كارشناسان اقتصادی معتقدند با وجود تورم دو رقمی و بالای 30 و 40 درصد، سیاست حذف 4 صفر از پول ملی جواب نمی دهد؛ چونكه با افزایش تورم، هر چند سال یك دفعه نیاز به حذف صفر از پول خواهیم بود.
مریم فكری: با تصمیم هیات دولت، روند حذف ۴ صفر از پول ملی كلید خورد. این تصمیم بنظر می رسد از تورمی نشات می گیرد كه نیم قرن است اقتصاد ایران درگیر آن است؛ بطوریكه اسكناس های رایج با وجود بزرگی شان و حتی تبدیل غیررسمی ریال به تومان، در مقابل تورم انباشته، كارایی خودرا از دست داده اند.
به این ترتیب، پروژه حذف «ریال» و جایگزینی «تومان» در دستور كار قرار گرفته و كلیات حذف ۴ صفر از پول ملی تصویب شده است. این می تواند بعنوان گام دوم رفرم پولی تلقی شود. این لایحه بعد از ارائه از طرف بانك مركزی و تصویب دولت، دو خوان دیگر نیز در پیش دارد: مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان. اگر لایحه مذكور دو مرحله باقی مانده را نیز طی كند، ۱۰ هزار ریال فعلی (هزار تومانی) تبدیل به یك تومان خواهد شد تا هم ۴ صفر از پول ملی حذف شود و هم تومان بر تخت ریال بنشیند.
البته دولت در آذرماه سال قبل اعلام نموده بود: «هیات دولت در جلسه خود به ریاست حجت الاسلام روحانی، رئیس جمهور، به ادامه بررسی پیشنهادهای كارگروه منتخب درباره «لایحه بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران» پرداخت و مواد دیگری از این لایحه را به تصویب رساند. بر طبق موادی از این لایحه كه به تصویب هیات وزیران رسید، واحد پول ایران، تومان و برابر با ۱۰ ریال تعیین شد. »
بلافاصله بعد از انتشار این خبر، كارشناسان و تحلیلگران اقتصادی نسبت به آن واكنش نشان دادند. اما علی ربیعی، سخنگوی دولت در اولین اظهارنظرهای خود در پاسخ به این واكنش ها درباره حذف ۴ صفر از پول ملی اظهار داشت: «این طرح، همواره موافق و مخالف داشته و در دولت های قبل هم این ایده مطرح بوده است.»
وی عنوان كرد: «بحث ما انطباق با واقعیت های جامعه است، اگر به املاكی ها بروید، یك تومان آنها چیز دیگری است، اما واقعیت آن است كه در جامعه كسی «ریال» را به كار نمی برد، آسانی در بیان و نوشتن پول ملی، صرفه جویی در هزینه چاپ پول در دراز مدت است، كاهش ذخیره ارزهای خارجی از كمك های این طرح است؛ البته اگر ملاحظاتی نباشد، آثار منفی خواهد داشت و ربطی به كاهش و افزایش تورم ندارد.»
عبدالناصر همتی، رئیس كل بانك مركزی نیز در یك برنامه تلویزیونی متذكر شد: «الان كسی اصلا ریال نمی گوید؛ چرا واحدی كه هیچ كس اسمش را اعلام نمی كند را اصرار داریم واحد پولمان باشد. این طرح اصلا هزینه چند هزار میلیاردی ندارد. »
اما با وجود این، تابحال سیاست حذف ۴ صفر از پول ملی با مخالفت ها و موافقت هایی رو به رو بوده است. در این خصوص، خبرآنلاین دیدگاه ۱۵ نفر از كارشناسان اقتصادی، فعالان اقتصادی و نماینده مجلس را منتشر می كند.
با تورم بالای ۳۰ درصد، هر چند سال یك دفعه باید صفر پول را حدف كنیم
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: «اگر قرار باشد كه تورم های بالای ۳۰ درصد در سال داشته باشیم، هر سه سال یك صفر به پول ملی اضافه می شود و باز باید هر چند سال یك دفعه، این صفرها حذف شود؛ پس باید همزمان اصلاح ساختار اقتصادی نیز صورت گیرد.»
وی اضافه كرد: «حذف ۴ صفر از پول ملی كه از طرف دولت وارد فاز جدیدی شده است، می تواند نتایج مثبتی را به همراه داشته باشد، چونكه هم اكنون ریال در معاملات و گفتگوهای اقتصادی، مطرح نیست و محاسبات را نیز مشكل كرده است و صفرهای زیادی، خیلی از فرآیند حسابداری را نیز با معضل روبه رو شده است.»
شرایط لازم را برای باارزش كردن پول ملی را نداریم
محمد لاهوتی، رئیس كنفدراسیون صادرات ایران با تاكید بر این كه حذف ۴ صفر از پول ملی روی كاهش تورم و افزایش قدرت خرید مردم اثرگذار نیست، اظهار داشت: «با این حال روی جو روانی در جامعه اثر می گذارد؛ ضمن این كه در بین ارزهای جهانی، پول ملی كشور قدرتمند نشان داده می شود.»
لاهوتی اضافه كرد: «با توجه به موضوعاتی كه در كشور ما وجود دارد، بطوریكه نرخ تورم دو رقمی است و پیش بینی می شود كه نرخ تورم از این بالاتر هم برود و از جانب دیگر، به سبب موضوعات خارجی فروش نفت با مشكل مواجه می باشد و سال قبل نیز رشد اقتصادی كشور منفی بوده، از این باب، حذف ۴ صفر از پول ملی لزوم ندارد، برای اینكه شرایط لازم را برای باارزش كردن پول ملی را نداریم.»
وی متذكر شد: «ریال طی ۱۰۰ سال قبل نشان داده كه كماكان نتوانسته جایگاه خودرا در جامعه ایران پیدا كند. بر این اساس، یك غلط مصطلحی كه بر طبق سیاست های گذشته اتفاق افتاده، اصلاح می شود و واحد پول به تومان تبدیل می شود.»
باید صبر كنیم
غلامرضا سلامی، اقتصاددان نیز اظهار داشت: «این كار حتما باید صورت گیرد، اما این كه الان زمان این كار است یا خیر، جای شك دارد، برای اینكه دولت توان مقابله با تورم را به این زودی ها ندارد و بنظر می رسد همچنان ارزش پول ملی نسبت به پول های جهانی شدیدا كاهش پیدا كرد. بدین سبب شاید ناچار شویم یك دفعه دیگر صفر را از پول ملی حذف نماییم. ما چند بار این كار را باید انجام دهیم؟»
وی با تاكید بر این كه زمان مناسب این كار، هنگامی است كه به ثبات اقتصادی برسیم كه متاسفانه هنوز این اتفاق نیفتاده و روز به روز ارزش پول ملی پایین تر آمده است، عنوان كرد: «با توجه به این كه امسال نیز پیش بینی تورم ۴۰ درصدی وجود دارد، شاید صلاح بود كه باز هم صبر می شد تا سال آینده ببینیم وضعیت چه می شود. ما اگر بخواهیم ادامه حیات دهیم، باید حتما به ثبات اقتصادی برسیم. آن زمان برداشتن صفر از پول ملی اثرگذاری بیشتری خواهد بود.»
از حركت دولت دفاع كنیم
محمدرضا نجفی منش، رئیس كمیسیون تسهیل كسب وكار اتاق بازرگانی تهران اشاره كرد: «این كار یكی از الزامات است و باید اتفاق بیفتد. اگر چنین اتفاقی بیفتد، این همه صفر و عدد و رقم كنار می رود. بسیاری از كشورها این كار را كردند و موفق هم بودند؛ مثل تركیه كه در این كشور ۶ صفر را حذف كردند.»
وی اضافه كرد: «حذف ۴ صفر از پول ملی خوب است و با عنایت به افزایش نقدینگی، یك حركت خوبی است. از این حركت هم باید دفاع و هم كمك گردد تا حذف ۴ صفر از پول ملی عملیاتی شود.»
مسوولان از مشكلات دستپاچه نشوند
كامران ندری، كارشناس امور بانكی نیز اعتقاد دارد: «گرچه نمی توان در شرایط فعلی از حذف صفرها بعنوان كاری به سود كشور دفاع كرد، اما نباید فراموش نماییم كه دلیل این امر نه تورم زا بودن آن بلكه بی تاثیری آن بر فاكتورهای كلان در شرایطی است كه زمینه های تورمی اقتصاد وجود دارد.»
وی اضافه كرد: «با توجه به اینكه الان مشكل خاصی بر سر كشور سایه نیانداخته و مشكلات مردم رو به فرونی است، نباید مسئولان دستپاچه شوند. مشكلات مردم بجای خود درست است، ولی نباید یادمان برود كه چاره ای جز بهبود وضعیت نیست. حذف صفرها تنها زمانی می توانست مهم باشد كه شرایط كشور را حادی و مشكل ساز ببینیم كه خوشبختانه فعلا چنین نیست. بنا بر این نباید حذف صفرها را در این شرایط انجام داد، چون زمینه های اصلی افزایش تورم در كشور وجود دارد و این نیز تدابیر هر دولتی را نقش بر آب می كند.»
تبعات تصمیم جدید دولت در حوزه حسابداری چیست؟
امیرحسین خالقی، اقتصاددان درباره تبعات تصمیم جدید دولت در حوزه حسابداری اظهار داشت: «براساس این تغییر و تحولات در واحد پول ملی، سیستم های حسابداری نیز باید تغییر و تحولاتی را انجام دهند كه این عملیات خود هزینه زا خواهد بود.»
وی به یك ابهام دیگر در سازوكارهای حسابداری هم اشاره نمود و اضافه كرد: «بعضی از قیمت گذاری ها در حوزه سهام كمتر از چهار عدد است. برای مثال یك سهم امكان دارد ۸۷۰ ریال ارزش داشته باشد كه این با عنایت به تصمیم جدید دولت باید به سمت بالا گرد شود كه همین خود می تواند برخی هزینه ها را در اقتصاد بیشتر كند.»
عبدالله مشكانی، دیگر اقتصاددان نیز به اثرگذاری نقدینگی ۱۹۰۰ هزار میلیارد تومانی در اقتصاد و ایجاد تورم هم اشاره و اشاره كرد: «تا زمانی كه بار تورمی این حجم از نقدینگی تخلیه نشده است، حذف صفر نمی تواند به تنهایی كاری از پیش ببرد. تخلیه كامل تورم حاصل از نقدینگی امكان دارد تا یكی دو سال دیگر طول بكشد كه این تخلیه تورمی نیز معمولا با شوك های تورمی همراه خواهد بود. در این بین اتصال این تورم به بعضی از طرح ها مانند حذف چهار صفر از پول ملی، موجب ایجاد شوك های خبری در جامعه خواهد شد كه شاید بتواند در تخلیه تبعات تورمی نقدینگی اثراتی داشته باشد.»
عددها ساده می شوند
محمدرضا پورابراهیمی، عضو كمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: «با حذف ۴ صفر از پول ملی نحوه محاسبه و مراودات بورس و شبكه بانكی ساده سازی می شود. »
وی اضافه كرد: «از روز نخست كه بحث حذف یك صفر مطرح شده بود، پیشنهاد شد كه ۴ صفر حذف شود چونكه با عنایت به هزینه های سنگین حذف صفرها، این اقدام منطقی تر است. با این اقدام، تمام محاسبه های بخش حسابداری تغییر یافته و اسناد و مدارك عوض می شود.»
عضو كمیسیون اقتصادی مجلس اشاره كرد: «با حذف ۴ صفر ساده سازی عددها صورت می گیرد و حدودا محاسبه عددها آسان تر می شود، براین اساس مجلس با حذف ۴ صفر موافق بوده و در طرح بانكداری به آن توجه كرده است.»
تورم ۴۰ درصد سیاست حذف صفر پول را پیچیده می كند
درباره این تصمیم اقتصادی دولت مرتضی دلخوش، اقتصاددان با بیان این كه شرایط اقتصادی باید برای حذف چهار صفر از پول ملی فراهم باشد، اظهار داشت: «زمانی این طرح می تواند موفقیت آمیز باشد كه اقتصاد در شرایط با ثبات خود باشد، اما در شرایطی كه تورم بالای ۴۰ درصد است، اجرای این طرح كمی پیچیده خواهد شد. »
وی با بیان این كه حذف صفرها از پول ملی می تواند تا حدودی بار روانی ناشی از لمس تورم را كم كند افزود: «یك جنبه دیگر این تصمیم به وجه بین المللی پول ایران برمی گردد. اینكه در مقام مقایسه با پول دیگر كشورها پول ما چند صفر بیش تر داشته باشد، خیلی جالب به نظر نمی رسد.»
دلخوش با بیان این كه با این وجود حذف چهار صفر از پول ملی در شرایط فعلی سفارش نمی گردد، عنوان كرد: «در حال حاضر امكان دارد چند صفر را بتوانیم از پول ملی حذف نماییم اما اگر تورم به همین صورت ادامه پیدا كند، آن وقت چند سال دیگر باردیگر همین صفرها امكان دارد به پول كشور اضافه شوند؛ به همین خاطر بهتر است اینگونه تصمیمات در شرایط ثبات اقتصادی اتخاذ شوند.»
حذف چهار صفر، آخرین مرحله از اصلاحات اقتصادی می باشد
حیدر مستخدمین حسینی، معاون اسبق وزارت اقتصاد و بانك مركزی نیز اظهار داشت: «حذف چهار صفر، آخرین مرحله از اصلاحات اقتصادی می باشد و نباید در مرحله نخست این ابزار مورد استفاده قرار گیرد.»
وی با اشاره به اینكه حذف صفرها در دوران ثبات اقتصادی باید صورت گیرد، اشاره كرد: «بنده مقطع زمانی انجام این كار را مناسب و مساعد نمی دانم حتی برای تغییر ریال به تومان.»
مستخدمین حسینی با اشاره به این كه اگر بخواهیم این كار را نماییم، در اصل باید پشتوانه پول ایران را اصلاح نماییم، توضیح داد: «فعلا در شرایط تحریم این اقدام نمی تواند مفید واقع شود، برخی كشورها چون ونزوئلا و روسیه نیز كه در دوران بحرانی اقتصاد و تورم این اقدام را كردند، نتوانستند موفقیتی به دست بیاورند.»
عملكرد ضعیف دولت اقتصاد پنهان نمی شود
محمد شریفی اقبال، كارشناس مسایل اقتصادی با اشاره به اینكه حذف چهار صفر از واحد پولی كشور نمی تواند عملكرد ضعیف دولت در اقتصاد را پنهان كند، اظهار داشت: «اعمال تغییرات در واحد پولی به منظور بهبود عملكرد اقتصادی مانند این است كه یك دانش آموز نمره ۶ را كسب كرده باشد، اما به جهت اینكه عملكرد خودرا خوب نشان دهد یك خط كنار آن بكشد و آن نمره ضعیف را به ۱۶ تبدیل كند.»
این كارشناس مسائل اقتصادی به اثرات مثبت تصمیم جدید دولت در صورت اجرایی شدن آن هم اشاره نمود و اضافه كرد: «واقعیت این است كه ریال فعلی به سبب تعداد بالای صفرهایی كه دارد در اقتصاد جهانی وجه چندان خوبی ندارد؛ چونكه این تعداد بالای صفرها در واحد پولی هر كشوری می تواند موجب بی اعتباری آن واحد پولی شود.»
شریفی اقبال همین طور به تاثیرات روانی تغییر واحد پولی روی بازار ارز هم اشاره نمود و متذكر شد: «تصور كنید لایحه دولت تا چندماه دیگر به قانون تبدیل گردد آنگاه یك كارمند بطور متوسط حدود ۳هزار تومان حقوق خواهد گرفت و دلار نیز ۱۲ تومان خواهد بود؛ در آن صورت قیمت بالای دلار چندان بزرگ جلوه نمی كند و این می تواند به لحاظ روانی هراس از گرانی دلار را كم كند.»
اقتصاد آرام می شود
علی قنبری، مدرس دانشگاه تربیت مدرس نیز اظهار داشت: «سیاست ایران حركت در راه توسعه است و حذف چهار صفر از پول ملی نیز اقدامی در امتداد اصلاحات اقتصادی تلقی می شود.»
معاون سابق وزیر جهاد كشاورزی، نقش سیاست هایی كه به آرامش اقتصاد یاری رساند را حایز اهمیت دانست و اشاره كرد: «هم حالا اجرای سیاست حذف صفرهای اضافی از واحد پولی كشور و تبدیل آن از ریال به تومان می تواند تا حد زیادی به آرامش بیشتر اقتصاد و آمادگی بیشتر كشور جهت استفاده از روش های نوین كمك نماید.»
قنبری اشاره كرد: «من فكر می كنم حالا ایران آمادگی لازم برای اجرای این سیاست را دارد و از نظر روانی شرایط ذهنی جامعه برای ثبات آماده است. از طرف دیگر، هم اكنون عملا ریال هیچ نقشی در مناسبات ما ندارند و آن قدر این واحد پولی ضعیف شده كه میلیون و میلیارد به كرات مورد استفاده قرار می گیرد. در این شرایط اگر اجرای این سیاست به سود آرامش بیشتر ذهنی شود الان به سود كشور خواهد بود.»
حذف صفر پول چه شروطی دارد؟
فرشید سلیمی، كارشناس اقتصادی نیز شرط موفقیت ایران در حذف صفر از پول ملی را اجرای سیاست هدف گذاری نرخ تورم عنوان نمود. وی درباره تصویب لایحه حذف صفر از واحد پول ملی در دولت اظهار داشت: اگر بخواهیم به شكل منطقی به سوژه نگاه نماییم، در شرایط فعلی قیمت كالاهای اساسی خانوار، قیمت مسكن، خودرو، لوازم خانگی، ارز و... به عبارتی تورم در تمام بخش ها در حال افزایش می باشد و با نگاهی به تجربه كشورها قابل مشاهده می باشد كه كشورهایی بعنوان نمونه های موفق معرفی شده اند كه بتوانند پس از اجرای سیاست حذف صفر از پول ملی، تورم را تثبیت كنند.»
هزینه های مبادلاتی كم می شود
حسین مهرانی، كارشناس اقتصادی نیز درباره حذف چهار صفر از پول ملی اظهار داشت: «این اقدام هم جنبه های مثبت دارد و هم منفی كه بستگی به سیاست های پولی كشور دارد كه بتوانند از جنبه های مثبت آن بیشتر استفاده كنند یا جنبه های منفی آن متاثر شوند.»
وی ادامه داد: «جنبه های مثبت حذف چهار صفر از پول ملی این است كه معمولا هزینه های مبادلاتی را كمتر می كند. از نظر روانی ارزش پول ملی تقویت می شود و كار شمارش و حسابداری نیز آسان تر خواهد شد. ضمن آنكه هزینه های چاپ كاغذی پول تا حدودی كاسته می شود و مسكوكات باردیگر به جریان خواهد افتاد.»
این استاد دانشگاه بیان كرد: «بزرگ ترین ایرادی كه منتقدان به حذف چهار صفر دارند، این است كه این اقدام تورم به وجود می آورد. از طرف دیگر، حذف چهار صفر هزینه های مربوط به تغییر نوع حساب ها را به دنبال دارد، برای اینكه حساب های بانكی باید تغییر كند و سیستم بانكی باید حسابداری را تغییر بدهد و هزینه های اینگونه وجود دارد.»
فشار بودجه ای كم می شود
عباس آرگون معتقد می باشد كه «با توجه به تورم قابل توجهی كه اقتصاد ایران در طول سال ها و دهه های گذشته با آن روبه رو بوده، اعداد و ارقام در قراردادهای تجاری و بانكی به شدت بالا رفته و همین مسئله محاسبات را در سطوح كلان دشوار كرده كه با حذف صفر می توان قسمتی از این دغدغه ها را مدیریت كرد.»
وی اضافه كرد: «هزینه بالای چاپ اسكناس و توزیع آن یكی دیگر از دغدغه هایی است كه با حذف صفر از پول ملی می توان برای آن چاره ای جدید پیدا كرد و قسمتی از فشار بودجه ای موجود در این زمینه را حل كرد.»
راه خروج از معضلات اقتصادی چیست؟ مرتضی الویری، رئیس شورای عالی استان ها هم اعتقاد دارد: «هر تصمیمی می تواند پیامدها و اثرات مختلفی بر زندگی مردم در شهرها و روستاها داشته باشد. تصمیم جدید دولت در خصوص حذف ۴ صفر از پول ملی نیز از این قاعده مستثنا نیست.» الویری اشاره كرد: «اگرچه تلاش دولت برای مهار فشارهای اقتصادی قابل فهم و درك است اما باید متوجه باشیم كه در شرایط تورمی فعلی نمی توان یكجانبه و با یك اقدام امید به حل و فصل مسائل اقتصادی پیچیده داشت. امیدوارم كه دولت تمام اثرات و نتایج این تصمیم را پیش از عملیاتی و اجرایی شدن به درستی بسنجد و برای اثربخشی مطلوب آن اقدامات مكمل نیز انجام پذیرد بعنوان مثال تك نرخی كردن ارز، منطقی كردن قیمت انرژی و شفاف كردن اقتصاد حلقه های بهم پیوسته ای هستند كه در اتصال به هم می تواند ریسمان خروج اقتصادی از چاه معضلات فعلی باشند.»
۲۲۳۲۲۵
منبع: سنج نیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب