پاس گل اتاق فکر
سنج نیوز: حالا با گذشت بیش از 1 هفته از انتشار گزارش، بهتر می توان نتایج آنرا بر افکار عمومی بررسی کرد. این داده ها به خوبی نشان می دهند که اگر هدف از انتشار این گزارش، حمله به دولت سابق بوده، نه فقط این هدف محقق نشده بلکه فضا برای حمله به نهادها و گروههای نزدیک به حاکمیت فراهم گشته است و از این فرصت، رسانه های فارسی زبان خارج از کشور نیز نهایت بهره را برده اند.
محمد رهبری- پژوهشگر شبکه های اجتماعی: انتشار گزارش تحقیق و تفحص مجلس از فولاد مبارکه اصفهان در هفته اخیر، واکنش های زیادی را به دنبال داشته و فضای سیاسی و رسانه ای را تحت تأثیر خود قرار داده است. داده ها نشان میدهد که این گزارش در فضای رسانه ها و شبکه های اجتماعی، برای نخستین بار در روز ۲۵ مرداد ماه منتشر شد؛ اما انتشار این گزارش در آن روز چندان توجه رسانه ها و کاربران شبکه های اجتماعی را به خود جلب نکرد. با اینحال بررسی توییت های اولیه در این رابطه نشان میدهد که چه جریانی آغازکننده آن بوده و چه خطی را دنبال می کرده است.
بررسی نخستین توئیت های انتشار یافته راجع به تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه نشان میدهد که اکانت های توئیتری نزدیک به جریانات و رسانه های انقلابی نخستین بار به این مساله پرداخته اند. به عنوان مثال، یکی از این اکانت ها، اکانت «۹۰ اقتصادی» است که گفته می شود توسط یکی نیروهای نزدیک به رسانه های انقلابی اداره می گردد. این توئیت که در ساعت ۱۵: ۵۷ دقیقه روز ۲۵ مرداد انتشار یافت، به خوبی جریان رسانه ای پشت آن و خطی که قرار بود دنبال شود را نشان میدهد. بر طبق این توئیت، به نظر می آید حمله به مسئولان ارشد دولت سابق، خطی بوده که همزمان با انتشار این گزارش دنبال شده است.
در آن روز، اکانت های دیگری نظیر اکانت توئیتری ایران وایر، یکی از رسانه های فارسی زبان خارج از کشور نیز بخش های دیگری از آن گزارش را منتشر نمودند. بعد از آن و خصوصا از روز ۲۶ مرداد ماه، ده ها کانال تلگرامی نزدیک به جریان انقلابی، مبادرت به انتشار خبری مقابل مسئولان ارشد دولت قبل کردند. همه این کانال ها نیز عینا همان تیتر و گزارش کانال تلگرامی «نود ِ اقتصادی» را منتشر نمودند. مطالبی که نشان می داد ایده و خط اصلی پشت انتشار این گزارش چه بوده است.
با این حال، این گزارش تا روز ۲۸ مرداد ماه در بین سایر رسانه های رسمی و کاربران توئیتر چندان مورد توجه قرار نگرفت. در بامدادان روز ۲۸ مرداد، اکانت با انتشار مربوط به آمار و اطلاعات تخلفات توسط اکانت «توئیتر بورس»، این گزارش بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت آنچنان که اغلب رسانه ها متن آنرا تازه در این روز منتشر نمودند.
پس از آن و از روز ۲۸ مرداد ماه، توجهات به گزاش تحقیق و تفحص مجلس از فولاد مبارکه اصفهان جلب شد و رسانه ها و کاربران توئیتری مبادرت به اظهار نظر راجع به آن کردند. همزمان نیز، خیلی از مقامات مسئولی که در آن گزارش نامشان به کار رفته بود، ادعاهای مطرح شده در این گزارش را تکذیب کردند. اما تأثیر این گزارش بر افکار عمومی چه بود؟ آیا اثر منفی آن محدود به دولت سابق ماند؟
بررسی توئیت های انتشار یافته در این رابطه می تواند به پاسخ به این پرسش کمک نماید. از روز ۲۵ مرداد و از زمان انتشار این خبر، حدود ۱۷ هزار توئیت راجع به تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه انتشار یافته است که بیان کننده گستردگی واکنش ها به این مساله است. تحلیل محتوای توئیت های با بیشترین لایک، ارزیابی مناسبی از واکنش کاربران توئیتر می دهد. به این منظور، توئیت هایی که نیمی از لایک های مجموع ۱۷ هزار توئیت را به خود اختصاص داده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند که نتایج آن در ادامه شرح داده می شود:
تحلیل توئیت های پرلایک نشان میدهد که بیش از ۵۰ درصد از لایک ها، به مضامینی اختصاص داده شده که در نقد حاکمیت بوده است. در این توئیت ها، گروه ها و نیروهای نزدیک به نهادهای حاکمیتی که اسمشان در گزارش قید شده، متهم به مشارکت در تخلفات فولاد مبارکه شده اند. همین طور تعدادی از کاربران بر طبق این گزارش نتیجه گرفته اند که فساد در کشور سیستمی شده است و این مضامین نیز به میزان قابل توجهی در توئیتر لایک شده است.
بخش دیگری از این توئیت ها گزارش تحقیق و تفحص از فولاد مبارکه را بیان کننده اختلاسی بزرگ دانسته و ابعاد و اثرات منفی آنرا به عنوان یک اختلاس بررسی نموده اند. پرلایک ترین توئیت انتشار یافته در مورد فولاد مبارکه نیز حاوی همین مضمون است که در آن علی شریفی زارچی عضو هیأت علمی دانشگاه شریف نوشته است:
بیشتر بخوانید: رئیس کمیته تفحص از فولاد مبارکه اصفهان: گزارش انتشار یافته در فضای مجازی را تایید نمی کنم نایب رئیس هیات تفحص از فولاد مبارکه: گزارش هیات، هنوز به قوه قضاییه ارجاع نشده / افرادی که نام آنها در گزارش آمده، متهم هستند، محکوم نیستند گرامی مقدم، نماینده ادوار مجلس: نخلفات اعلامی در گزارش فولاد مبارکه، بدون راستی آزمایی منتشر شده روزنامه همشهری: گزارش هیات تحقیق و تفحص در باره فولاد مبارکه، به چماق مقابل نظام تبدیل شد حمله روزنامه همشهری به هیات تحقیق و تفحص مجلس از شرکت فولاد مبارکه/ خیلی از مواردی که گزارش داده اید، اصلا جرم نیست و منع تعقیب خواهد خورد
اکثر توئیت های پرلایک، حاوی مضامین فوق الذکر بوده اند؛ یعنی یا ضد نهادهای حاکمیتی و نظام سیاسی بوده اند و یا آن که ابعاد این گزارش را به عنوان یک فساد بزرگ مورد توجه قرار داده اند. این در شرایطی است که توئیت هایی که مقابل مسئولان ارشد دولت سابق و اصلاح طلبان پخش شده، تنها ۵ درصد از لایک های توئیت های بررسی شده را شامل شده است.
حالا با گذشت بیش از ۱ هفته از انتشار گزارش، بهتر می توان نتایج آنرا بر افکار عمومی بررسی کرد. این داده ها به خوبی نشان می دهند که اگر هدف از انتشار این گزارش، حمله به دولت سابق بوده، نه فقط این هدف محقق نشده بلکه فضا برای حمله به نهادها و گروههای نزدیک به حاکمیت فراهم گشته است و از این فرصت، رسانه های فارسی زبان خارج از کشور نیز نهایت بهره را برده اند. در عین حال و در این مدت، حسن روحانی، اسحاق جهانگیری، محمود واعظی و عباس آخوندی در پیام های جداگانه ای، ادعاهای مندرج در این گزارش را تکذیب کرده اند و آنرا کذب دانسته اند.
این داده ها را نمی توان به مثابه یک نظرسنجی تلقی نمود. با این وجود، این داده ها تصویری از آنچه در فضای مجازی و افکار عمومی شکل گرفته است، ارائه می کنند و نشان می دهند که به خاطرِ گروه هایی که در این گزارش متهم به دریافت رانت شده اند، همه شخصیت ها و نهادهای دولتی و حکومتی لطمه دیده اند و تبعات آن مختص به یک گروه خاص نیست. شاید به همین خاطر است که رییس کمیته تحقیق و تفحص فولاد مبارکه گفته است که این گزارش را تأیید نمی کند چونکه متوجه شده است که تبعات آن گریبان همه را گرفته است.
حالا کسی مسئولیت انتشار این گزارش را نمی پذیرد. امروز روابط عمومی مجلس اطلاعیه ای داده و گفته است «آن چه در فضای رسانه ای انتشار یافته است نسخه ای از گزارش تحقیق و تفحص است که باید پس از بررسی نهایی و اصلاح لازم به قوه قضائیه ارجاع شود و برای انتشار عمومی نبوده است. این نسخه گزارش حتی برای نمایندگان مجلس نیز بارگذاری نشده است و دستگاه های نظارتی درحال بررسی چگونگی انتشار رسانه ای آن هستند». این اطلاعیه به مفهوم آنست که افراد و نهادهای دیگر نیز متوجه لطمه ها و تبعات آن شده اند. اما برای «بررسی چگونگی انتشار رسانه ای این گزارش» نهادهای نظارتی باید ببینند کدام جریان سیاسی با چه هدفی این گزارش را ابتدا در روز ۲۵ مرداد نشر داده است و بوسیله شناساییِ نخستین نشردهندگان آن، مبدأ انتشار گزارش را پیدا خواهند کرد.
۲۱۲۱
منبع: سنج نیوز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب