لزوم اصلاح پلكان های مالیات بر درآمد در بودجه ۱۴۰۰
سنج نیوز: افزایش نرخ مالیات بالاترین طبقه درآمدی، نه فقط ضرری برای عموم مردم ندارد، بلكه با افزایش درآمدهای دولت و جبران كسری بودجه، درنهایت عموم مردم از آن منتفع می گردند.
به گزارش سنج نیوز به نقل از اندیشکده اقتصاد مقاومتی، افزایش درآمدهای مالیاتی اصلی ترین راه کاهش وابستگی نفت در ساختار بودجه است. هر درآمدی به جز درآمد مالیاتی، از قبیل فروش دارایی و سهام یا فروش اوراق، «درآمد پایدار» نیست و نه فقط از این جهت تفاوتی با فروش نفت ندارد، بلکه در بعضی موارد می تواند اثرات نامطلوب تری بر اقتصاد کشور داشته باشد. تنها «درآمد پایدار» دولت ها، درآمدهای مالیات است و لازم است بخش اصلی درآمد کشور در بودجه ۱۴۰۰ نیز از این طریق تامین شود. از جانب دیگر دولت باید برای افزایش درآمدهای مالیاتی به اصلاح نظام مالیاتی بپردازد؛ و اصلاح طبقات مالیات بر درآمد یکی از الزامات این اصلاح است. مالیات بر درآمد پایه مالیاتی است که در بیشتر کشورهای پیشرفته سهم عمده درآمدهای مالیاتی را تشکیل می دهد. سهم پایین مالیات بر درآمد از کل درآمدهای مالیاتی کشورهای پیشرفته بوسیله وضع مالیات های تصاعدی بر درآمد بیشتر منابع مالی اداره کشور را تامین می کنند. در نمودار زیر سهم مالیات بر درآمد به کل درآمدهای مالیاتی در بعضی از کشورهای OECD با ایران مقایسه شده است.
همانگونه که مشاهده می شود سهم مالیات بر درآمد به کل درآمدهای مالیاتی در ایران نسبت به کشورهای پیشرفته بسیار پایین تر است. برای مثال این نرخ برای آمریکا ۴۰.۷ درصد، کانادا ۳۶.۵ درصد و بریتانیا ۲۷.۳ درصد است. اما این نرخ در ایران تنها ۱۳.۲ درصد است. باید درنظر داشت که نرخ مربوط به ایران با نرخ نهایی مالیات بر درآمد ۳۵ درصد در سال ۹۶ محاسبه شده است که با وجود کاهش نرخ مالیات بر درآمد به ۲۵ درصد، وضعیت این شاخص امسال بدتر نیز شده است. ادامه سیاست ستاندن مالیات سال ۹۹ در بودجه ۱۴۰۰ افزایش درآمدهای مالیاتی موضوعی است که باتوجه به بحران کرونا برای کاهش نابرابری و تامین منابع مالی در دستور کار بیشتر دولت های جهان قرار گرفته است. این کشورها با افزایش نرخ مالیات بر درآمد ثروتمندان، افزایش نرخ مالیات بر عایدی سرمایه و ستاندن مالیات بر ثروت، به دنبال جبران کسری بودجه و کمک به اقشار لطمه پذیرتر هستند. با این وجود، گزارش ها در ایران نشان میدهد که در پیش نویس بودجه ۱۴۰۰ نیز مانند بودجه سال گذشته، حداکثر نرخ مالیات بر درآمد برای افراد ثروتمند ۲۵ درصد در نظر گرفته شده است؛ سیاستی که بارها توسط کارشناسان اقتصادی مورد انتقاد قرار گرفته است و از نقطه نظر اقتصادی، سیاستی منطقی محسوب نمی گردد. همین طور سقف معافیت مالیاتی درآمد نیز از ۳ میلیون تومان در ماه به ۴ میلیون تومان افزایش یافته است. افزایش سقف معافیت مالیاتی، از آن جهت که به اقشار کم درآمد کمک می نماید، اقدامی منطقی است، اما لازم است در کنار آن نرخ مالیات بر درآمد طبقات بالای درآمدی افزایش یابد تا به این طریق درآمدهای مالیاتی دولت در بودجه تقویت گردد. اقتصاد ایران حالا از طرفی با تحریم های ظالمانه اقتصادی روبرو است و درآمدهای حاصل از فروش نفت به شدت کاهش یافته، و از جانب دیگر بحران کرونا نیز این شرایط اقتصادی را سخت تر کرده است. در این شرایط نیاز مبرمی به افزایش درآمدهای مالیاتی احساس می شود اما شواهد نشان میدهد سیاستگذاران عزمی برای اصلاح نظام مالیاتی، گسترش عدالت مالیاتی و جبران کسری بودجه بوسیله ایجاد درآمدهای پایدار ندارند. سابقه نرخ ۷۵ درصدی مالیات بر درآمد در ایران افزایش مالیات ثروتمندان موضوعی است که مورد اتفاق بیشتر کارشناسان اقتصادیست. مطالعات نشان می دهد که نرخ های بالا و پلکان های مالیاتی زیاد در ایران در گذشته نیز سابقه داشته است اما در سالهای اخیر سیاستگذاران نرخ مالیات افراد ثروتمند را کاهش داده اند. برای مثال در بودجه ۹۹ با وجود پیشنهاد نرخ ۳۵ درصدی در لایحه دولت، در اقدامی عجیب، کمیسیون تلفیق مجلس این نرخ را به ۲۵ درصد کم کرد. درحالیکه کاهش نرخ مالیات بالاترین طبقه درآمدی، نه فقط سودی برای عموم مردم ندارد، بلکه با کاهش درآمدهای دولت و کسری بودجه، درنهایت عموم مردم از آن متضرر می گردند. برمبنای نرخ ها و پلکان های مالیاتی مصوب سال ۱۳۶۶، در این سال نظام مالیات بر درآمد ایران از ۱۹ طبقه مالیاتی مجزا تشکیل شده بود که نرخ مالیات طبقات آن از ۱۲ درصد در کمترین طبقه درآمدی تا ۷۵ درصد در بالاترین طبقه درآمدی تغییر می کرد. درحالیکه امسال طبقات مالیات بر درآمد به ۳ طبقه کاهش یافته و نرخ مالیات آن از ۱۰ درصد تا ۲۵ درصد تغییر می کند. آنچه واضح است اینکه ثروتمندان بیشترین بهره را از کاهش تعداد طبقات مالیاتی و کاهش نرخ مالیات بالاترین طبقه درآمدی می برند. اصلاح پلکان های مالیات بر درآمد اقدامی ضروری برای بودجه ۱۴۰۰ باتوجه به شرایط جنگ اقتصادی کنونی افزایش مالیات ثروتمندان موضوعی غیر قابل انکار است. باتوجه به نبود پایه مالیات بر عایدی سرمایه و مشکلات گوناگون ساختاری قانون مالیات بر ثروت در ایران، ساده ترین راه برای افزایش مالیات ثروتمندان، افزایش مالیات بر درآمد این افراد است. از طرفی باید در نظر داشت که نتایج برخی پژوهش ها نشان میدهد که کاهش مالیات ثروتمندان عاملی مهم در افزایش شکاف طبقاتی و نابرابری بوده است. موضوعی که اهمیت اصلاح مالیات بر درآمد در بودجه سال آینده را دوچندان می کند. بنا بر این باتوجه به سابقه نرخ مالیات بر درآمد ۷۵ درصدی و وجود پلکان های گوناگون مالیاتی، پیشنهاد می شود که نرخ مالیات بالاترین طبقه درآمدی از ۲۵ درصد فعلی در پیش نویس بودجه ۱۴۰۰ مورد بازنگری قرار بگیرد. افزایش نرخ و تعداد پلکان های مالیاتی در بودجه سال ۱۴۰۰ گامی مهم در جهت تحقق عدالت مالیاتی خواهد بود.
منبع: sanjnews.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب